در آیات قرآن برای کلام نیک ویژگیهایی
چون استواری در منطق و برهان (نساء، آیه ۹؛ احزاب، آیه ۷۰)،
آسان گویی و به دور از تعقید و پیچیدگی (اسراء، آیه ۲۸)،
نرمی و پرهیز از غلظت و خشونت کلامی (آل عمران، آیه ۱۵۹)
آرامی و آهستگی به جای فریاد و پرخاش (لقمان، آیه ۱۹؛ حجرات، آیه ۱۴)،
بلیغ و رسا (نساء، آیه ۶۳)،
پاک و پاکیزه (حج، آیه ۲۴)
و مانند آنها بیان شده است.
کلام اگر از حد و اندازه در مدح و ثنا بگذرد
به تملق و چاپلوسی کشیده میشود
که هم ارزش آن کاهش مییابد و هم انسان به گناه میافتد؛
از همین رو از چنین گفتاری پرهیز داده شده
و به عنوان بدگفتاری باید از آن اجتناب کرد.
امام علی(ع) میفرماید:
الثناء باکثر من الاستحقاق ملق
و التقصیر عن الاستحقاق عی اوحسد؛
تعریف بیش از استحقاق، چاپلوسی
و کمتر از استحقاق، ناتوانی در سخن و یا حسد است
(نهجالبلاغه، حکمت ۳۴۷).