چین باستان تمدنی بسیار قدیمی است. پیشینه این تمدن به بیش از هفت هزار سال پیش میرسد. تمدن چین یکی از قدیمیترین تمدنهای موجود و ادامهدار تاریخ بشریت است.
تمدنهای نخستین چینی
نخستین تمدنهای چین در حاشیهٔ رودهای یانگ تسه و رود زرد شکل گرفت. یافتههای مربوط به ۵۰۰۰ سال پیش از میلاد، نشان میدهد که انسانهایی در دره یانگ تسه ساکن شده و به کشاورزی پرداختهاند. آنها آبادیهایی را پدید آوردند و برنج کاری را توسعه دادند، اما در دره رود زرد «خوانگ خه» ارزن کاشته میشد، زیرا هوای شمال چین برای کشت برنج بسیار سرد بود. در این منطقه فرهنگی سر بر آورد که آن را به افتخار روستایی از استان خی نن، فرهنگ یانگ شائو نامیدهاند - زیرا در سال ۱۹۲۱ میلادی، بقایای سکونت انسانها در این منطقه به دست آمد. دوران اوج و شکوفایی این فرهنگ بین سالهای ۵۰۰۰ تا ۳۰۰۰ پیش از میلاد بود.
در اواسط قرن بیستم، باستانشناسان روستای ۶۰۰۰ ساله بانپو را از زیر خاک بیرون آوردند. در این منطقه، پایههای تعداد زیادی ساختمان، محلهای روشن کردن آتش، انبارهای مواد غذایی، ظروف سفالی و چندین گور حاوی اسکلت شناسایی شد. وجود ساختمان عمومی مدوری که خانههای مسکونی در اطراف آن قرار داشتند نیز حاکی از آن بود که زندگی گروهی-اجتماعی سازمان یافتهای در این منطقه وجود داشته است. طغیانهای عظیم دو رود یانگ تسه و خوانگ خه، تمدنهای باستانی چین را از بین برد.
سیل بزرگ
در حدود میانه قرن بیست و سوم پیش از میلاد، نبیره امپراتور زرد به نام یائو در شانزده سالگی به سلطنت نشست. یائو نیز، مانند نیای پر آوازهاش، به سبب فرمانروایی توام با خردمندی و مهربانی از عشق و احترام مردم برخوردار شد. اما بعدها، در دوران سلطنت یائو، سیل و طوفان آن سرزمین را ویران کردو سبب آشفتگی شد و خطر فروپاشی امپراتوری را پیش آورد. یائو گزارشهای مثبتی در مورد مردی به نام شوین شنیده بود و او را راضی کرد که دستیارش باشد. سپس قرار شد به طور همزمان دو امپراتور وجود داشته باشد. اما در واقع یائو امپراتور اصلی بود.
سلطنت امپراتور شوین
همین که شوین به امپراتوری منصوب شد، به سرعت مشکلات مربوط به مهار سیل را حل کرد و به نقاطی که بیش از همه آسیب دیده بود، سفر کرد تا از نزدیک نتایج کار را ببیند. او به این نتیجه رسید که روشهایی که سرمهندس یائو، گون، به کار می بست نامناسب است. وقتی گون حاضر نشد روشهای تازهای را بیازماید، شوین او را برکنار کرد و یو، پسر گون، را به عنوان مهندس جدید برگزید. یو با چنان اراده و عزم این کار را پی گرفت که تنها چند سال بعد، سیلاب تحت کنترل درآمد.
سلسلهٔ شیا، نخستین امپراتوری چین را «یو» پایه گذاری کرد. یو امپراتوری افسانهای بود که بر سیلابها فرمان میراند. برای مدتی در زمان «شیانگ» یکی از امپراتوران شیا، جنگ داخلی کشور را فرا گرفت. آخرین امپراتور شیا، «جی» نام داشت. او ظلم و ستم زیادی به مردم میکرد و سرانجام حکومت شیا به دست یک کشاورز شورشی به نام «تانگ» از بین رفت.
تمدنهای نخستین چینی
نخستین تمدنهای چین در حاشیهٔ رودهای یانگ تسه و رود زرد شکل گرفت. یافتههای مربوط به ۵۰۰۰ سال پیش از میلاد، نشان میدهد که انسانهایی در دره یانگ تسه ساکن شده و به کشاورزی پرداختهاند. آنها آبادیهایی را پدید آوردند و برنج کاری را توسعه دادند، اما در دره رود زرد «خوانگ خه» ارزن کاشته میشد، زیرا هوای شمال چین برای کشت برنج بسیار سرد بود. در این منطقه فرهنگی سر بر آورد که آن را به افتخار روستایی از استان خی نن، فرهنگ یانگ شائو نامیدهاند - زیرا در سال ۱۹۲۱ میلادی، بقایای سکونت انسانها در این منطقه به دست آمد. دوران اوج و شکوفایی این فرهنگ بین سالهای ۵۰۰۰ تا ۳۰۰۰ پیش از میلاد بود.
در اواسط قرن بیستم، باستانشناسان روستای ۶۰۰۰ ساله بانپو را از زیر خاک بیرون آوردند. در این منطقه، پایههای تعداد زیادی ساختمان، محلهای روشن کردن آتش، انبارهای مواد غذایی، ظروف سفالی و چندین گور حاوی اسکلت شناسایی شد. وجود ساختمان عمومی مدوری که خانههای مسکونی در اطراف آن قرار داشتند نیز حاکی از آن بود که زندگی گروهی-اجتماعی سازمان یافتهای در این منطقه وجود داشته است. طغیانهای عظیم دو رود یانگ تسه و خوانگ خه، تمدنهای باستانی چین را از بین برد.
سیل بزرگ
در حدود میانه قرن بیست و سوم پیش از میلاد، نبیره امپراتور زرد به نام یائو در شانزده سالگی به سلطنت نشست. یائو نیز، مانند نیای پر آوازهاش، به سبب فرمانروایی توام با خردمندی و مهربانی از عشق و احترام مردم برخوردار شد. اما بعدها، در دوران سلطنت یائو، سیل و طوفان آن سرزمین را ویران کردو سبب آشفتگی شد و خطر فروپاشی امپراتوری را پیش آورد. یائو گزارشهای مثبتی در مورد مردی به نام شوین شنیده بود و او را راضی کرد که دستیارش باشد. سپس قرار شد به طور همزمان دو امپراتور وجود داشته باشد. اما در واقع یائو امپراتور اصلی بود.
سلطنت امپراتور شوین
همین که شوین به امپراتوری منصوب شد، به سرعت مشکلات مربوط به مهار سیل را حل کرد و به نقاطی که بیش از همه آسیب دیده بود، سفر کرد تا از نزدیک نتایج کار را ببیند. او به این نتیجه رسید که روشهایی که سرمهندس یائو، گون، به کار می بست نامناسب است. وقتی گون حاضر نشد روشهای تازهای را بیازماید، شوین او را برکنار کرد و یو، پسر گون، را به عنوان مهندس جدید برگزید. یو با چنان اراده و عزم این کار را پی گرفت که تنها چند سال بعد، سیلاب تحت کنترل درآمد.
سلسلهٔ شیا، نخستین امپراتوری چین را «یو» پایه گذاری کرد. یو امپراتوری افسانهای بود که بر سیلابها فرمان میراند. برای مدتی در زمان «شیانگ» یکی از امپراتوران شیا، جنگ داخلی کشور را فرا گرفت. آخرین امپراتور شیا، «جی» نام داشت. او ظلم و ستم زیادی به مردم میکرد و سرانجام حکومت شیا به دست یک کشاورز شورشی به نام «تانگ» از بین رفت.